GÜNEŞİN DOĞUŞ VE BATIŞ ZAMANI HESABI
ÖRNEK : 30
Nisan 1995 günü 40 51.3’ N , 29 38’ E
mevkiinde güneşin doğuş zamanı nedir.
ÇÖZÜM :
Notik almanakta 30 Nisan tarihli sayfa açılır ve bulunduğumuz enlemin bir üst,
bir
alt enlem değeri
(Almanakta’ki) karşısındaki zamanlar yazılır.
ENLEM GÜNEŞİN DOĞUŞU
.
h m
45 LMT 04 53
40 51,3’
. h m
40 LMT 05 03
. m
5 Fark : 10
Cetvele girilen enlemimize en yakın
iki enlem arasındaki farka enterpole aralığı denir.
Bu örnekte enterpole aralığı
5(der.)dir.Almanağın sonundaki sarı renkli sayfada ‘’Çizelge-1’’
Enlem için ‘’ isimli Güneşin
doğuş ve batışını enterpole etme cetveli vardır.Bu cetvel kullanılarak gerçek
enlem için ara değerler bulunur.
Bu çizelgeye, gerçek enlem ile
çizelgede bu enleme en yakın enlem arasındaki zaman farkına en yakın olan değer
ile üstten girilir.Böylece elde edilen düzeltme değeri, çizelgedeki
enleme karşı gelen zamana
uygulanır.Düzeltmenin işareti kolayca ve akıldan bulunabilir.
Burada dikkat edilmesi
gereken nokta her zaman gerçek enlemden daha az değerdeki enlem
değeri kullanmaktır.
Bu problemde Güneşin doğuş zamanı için
cetvele giriş değerleri ise 5(der.), 10 ve 51,3’dır.Düzeltme değeri son
sayfalardaki üst cetvelden yaklaşık (-) 2 olarak bulunur.Buradan
GÜNEŞİN DOĞUŞU
.
h m
40 LMT 05 03
m
00 51,3’ Fark: 2
.
h m
40 51,3’ LMT = 05 01 olarak bulunur.
HESAP YOLU İLE ÇÖZÜM :
Aynı düzeltme değerlerini orantı
kurmak suretiyle daha hassas olarak bulabiliriz.Bunun için aşağıdaki denklemi
kurarız:
5(der.) lik enlem farkı için
10’ fark ederse
51,3’ ‘
‘ ‘ ‘
x (ne kadar fark eder)
x = 10 x 51,3 =
1.7 (-)
5x60’=300’ h
m s
LMT olarak bulunan bu zamanın
GMT ve ZT ‘e çevrilmesi gerekir. Long
=29 38’E-------- 1 58 32 dir.
GÜNEŞİN DOĞUŞU
h m s
LMT =
05 01 00 Bulduğumuz
bu değerler orta güne,yani 29 Nisan 1995 gününe aittir.
d.long= 1 58 32
30 Nisan’a ait doğru değerleri bulmak için bir gün sonraki sayfadaki
değerler
GMT = 03 02 28 alınır.Aradaki farkın
günlük ortalaması alınır ve bu değerler 29 Nisan’a
ZD =
+ 2 uygulanarak 30
Nisan’a ait gerçek zaman değerleri elde edilir.
ZT
= 05 02 28 olur.
h m
29 Nisan için Güneşin
doğuşu 05 03
2 Mayıs için Güneşin doğuşu 04 59
Üç gün için toplam fark 00 04
Bir gün için fark = 4/3 = 1
20 dir. h m s
30 Nisan için ZT = 05 02 28 +
1 20 = 05 01 08 NOT : Güneşin
batışı içinde aynı yöntem uygulanır.
Comments
Post a Comment